Vinyl

Có một bạn hỏi khi tôi vừa set xong hệ thống vinyl đầu tiên của tôi rằng nghe vinyl thế nào, có mê người không. Câu trả lời ngắn gọn của tôi là: mê tuyệt, nhưng diễn giải ra thì dài dòng phết.

Đầu tiên về chất lượng nhạc, setup mà đó giờ tôi nghe: lossless -> DAC -> amp -> headphone vẫn cho ra chất nhạc ngon lành hơn nhiều. Tôi từng mua những con DAC, amp trị giá vài chục triệu giùm bạn bè, có xin cắm thử vào để nghe trước khi gửi trả. Chất lượng trên cả mức tuyệt vời. Tuy nhiên, dù mới chỉ bắt đầu thôi, tôi đã cảm thấy thích vinyl hơn lắm rồi. Vinyl mê người không do chất lượng nhạc, mà chủ yếu là ở cái quá trình chơi-nhạc.

Thời đại Internet hiện nay, hầu như tất cả bài hát, album đều có thể tìm thấy chỉ trong vài cái click chuột. Thậm chí discography mấy chục album từ studio đến live của một ca sĩ, khi cần kéo torrent quay đi đặt nồi cơm, quay lại nhiều khi đã xong cả. Nhưng vì thế, người ta mất đi cái cảm giác run người vì phấn khích sau khi đi dạo hàng tiếng trong những tiệm bán đồ cũ, thì tình cờ thấy cái đĩa, trong đó có bài hát mà một giai đoạn nào đó từng sống, từng hiểu và từng cảm nhận cùng mình. Khi về đến nhà, vẫn chưa nghe ngay đâu, mà gắng làm cho xong những việc mình cần làm, như ăn cho xong bữa cơm cùng gia đình, hay giặt cho xong cái quần, cái áo… để rồi, khi mọi thứ trong ngày đã hoàn tất, mới chui vào phòng, đóng cửa lại và lôi cái đĩa mới mua ra.

Tôi thích cái cảm giác mở cái đĩa than to đùng từ trong record- tôi mới tập chơi vinyl nên vẫn còn hồi hộp mỗi lần lôi đĩa ra lắm, cứ sợ bị trầy, bị hỏng; sau đó, nhấc dust cover của turntable lên, đặt đĩa ngay ngắn vào, nhấc kim lên, nhẹ nhàng đặt vào đĩa đang quay, và thế là cái tiếng nhạc hơi rè rè, hơi cũ kĩ đó vang lên, như đang kể lại câu chuyện âm nhạc của một thời xa xôi nào đấy. Cái tiếng kim chạy rè rè thật nhỏ ấy, mà thỉnh thoảng khi âm nhạc dịu lại, lắng tai có thể nghe thấy, nó mới cổ, mới thú vị làm sao!

Rồi có lần như tuần rồi, tôi đi estate sale nhà một ông giáo dạy nhạc vừa qua đời. Trong lúc người ta đang hối hả ngược xuôi ở tầng dưới, trả giá từng cái chén, cái ly trong bộ sưu tập của ông, thì mình tôi ngồi im ắng ở phòng trên lầu, nhìn vào dàn máy nhạc và đống đĩa vinyl của ông mà không mấy ai quan tâm. Trong turntable, vẫn đang để Harvest của Neil Young. Tôi đưa mắt nhìn vào góc phòng, nơi đó nằm lạc lõng cái ghế gỗ dựa bập bênh được. Tôi tự hỏi, phải chăng đây là nơi ông giáo mỗi tối ngồi đắm chìm trong âm nhạc – thứ đã đi cùng ông gần suốt cả cuộc đời. Cái lúc nghe tới ‘Old Man’, ông có buồn, có nghĩ đến điều gì không? Hay đột nhiên ở một cửa hàng bán đồ cũ hôm rồi, tôi thấy Wet của Barbra Streisand, ở phía trong là hàng chữ viết tay nhỏ: For Q.

Q. là ai? Ông giáo đó hình dáng thế nào? Ông thổi kèn trumpet nghe có tuyệt không? Ông đi rồi có nhớ tiếc mớ đĩa mà ông sưu tầm, hay những cây kèn ông để lại mà họ hàng ông đang bán tống bán tháo đi không? Dĩ nhiên, tôi không thể biết. Nhưng những lần cây kim chạy rè rè trên cái đĩa Neil Young mà tôi mua từ nhà ông, hay Barbra mà từng thuộc về Q. nào đó, đột nhiên tôi lại nghĩ thoáng qua đến họ. Ở một thời gian và một không gian khác nào đó của đời người, họ chắc đã từng nghe, và từng yêu thích những bản nhạc này. Cũng như tôi.

Đó có lẽ là mối liên hệ vi diệu mà những cú click chuột để chơi một bài hát download về từ Internet không có được…