Ấn tượng của đa phần người dùng khi nghe đến đồng hồ Trung Quốc ắt cũng không khác gì ấn tượng chung của mọi người về hàng Trung Quốc: giả, và kém chất lượng. Những người sưu tập đồng hồ ác cảm với đồng hồ Trung Quốc vì họ làm giả hay ăn cắp kiểu dáng, thiết kế của các hãng lớn một cách không thương tiếc. ‘Những con đồng hồ không có linh hồn‘ – có lẽ không có câu nào mô tả chính xác hơn nữa. Nhưng nếu nói một dân tộc có nền văn mình kéo dài cả vài thiên niên kỉ, với nhiều thành tựu trong lĩnh vực văn hoá, thủ công và cả công nghệ, không tìm được hãng Trung Quốc nào làm đồng hồ cho-ra-hồn thì ắt không tin được. Đúng thế, với những ai tìm hiểu về ngành công nghiệp đồng hồ ở Trung Quốc, thì dù không sánh được với một cường quốc khác cũng ở trong cùng khu vực là Nhật Bản, họ cũng có những điểm đặc sắc riêng của mình.

Thật ra, mình không phải hoàn toàn rành hay nghiên cứu nhiều về đồng hồ Trung Quốc, nhưng cũng từng có thời gian hứng thú tìm hiểu về nó, nay nhân tiện có người nhắc đến, mình xin mạn phép chia sẻ những kiến thức từng tìm hiểu được.

Lịch sử

Khởi điểm khá chậm so với các nước khác, ngành công nghiệp đồng hồ Trung Quốc là con số 0 tròn trịa cho tới năm 1955, khi bốn thợ đồng hồ ở một xưởng sản xuất nhỏ với công cụ thiếu hụt, tìm tòi và nghiên cứu để từ con đồng hồ Thuỵ Sỹ hết sức cơ bản là Sindaco tạo ra con đồng hồ đầu tiên ở Trung Quốc. Tên của nó là Ngũ Tinh.

Tuy nhiên, mốc thật sự quan trọng nhất của đồng hồ Trung Quốc là ‘Dự án 304’.

Dự án 304

Năm 1963, bộ trưởng ngành công nghiệp nhẹ Trung Hoa nhận được lệnh từ Bộ Quốc Phòng để thiết kế đồng hồ dành riêng cho Quân Đội Nhân Dân Trung Hoa. Dự án này được mang mã 304. Cũng vào thời điểm đó, công ty Venus Watch của Thuỵ Sỹ quyết định bán đấu giá máy 175 của họ để lấy kinh phí phát triển máy 188. Thế là những người đứng đầu dự án 304 quyết định mua toàn bộ kỹ thuật của máy 175 và giao cho công ty Thiên Tân lắp đặt. Vài năm sau, Seagull 1963 ra mắt, được Bộ Quốc Phòng thông qua và được tặng cho 1400 phi công trong Không Quân Trung Hoa.

Đông Phong

Không dừng lại ở Seagull, Thiên Tân tiếp tục nghiên cứu và 3 năm sau, họ đã thành công tạo nên đồng hồ được thiết kế và chế tạo 100% từ Trung Quốc. Tên của nó là Đông Phong. Đông Phong xài máy ST5 hiện đại, mỏng, chính xác và chất lượng cao. ST5 cũng là con đồng hồ đạt chuẩn cao nhất của Quốc Gia. Đông Phong là một trong những con đồng hồ được dân sưu tập đồng hồ Trung Quốc ưa chuộng nhất, một phần vì lịch sử của nó, một phần vì những con ST5, kể cả máy được làm và khắc bằng tay, vì vậy không con nào giống con nào.

Cũng xin nói thêm về Đông Phong. Đây là con đồng hồ đầu tiên của Trung Quốc được xuất khẩu ra thế giới. Và ngày đó tình hình chính trị thế giới còn khá căng thẳng với sự tranh chấp giữa chủ nghĩa Cộng Sản, đứng đầu là Liên Xô và sau đó Trung Quốc, với chủ nghĩa tư bản Phương Tây, vì vậy sợ cái tên gió-Đông có phần nào nghe không thiện cảm lắm, Thiên Tân đã đổi tên gọi Sea-gull cho nó. Vì vậy, những con đồng hồ Đông Phong sau này ở đằng sau có hình chim hải âu đang tung cánh.

Đồng Tế

Vào những năm cuối thập kỉ 60, ngành công nghiệp đồng hồ Trung Hoa đã phát triển khá ổn định với chất lượng tốt và số lượng sản xuất ổn định. Tuy nhiên, bắt nguồn từ việc mỗi hãng đồng hồ đi theo việc mày mò, tổng hợp kiến thức từ các ngành đồng hồ khác trên thế giới khác nhau, Bộ Công Nghiệp Trung Quốc quyết định khởi động phong trào Đồng Tế.

Đồng Tế dưới sự lãnh đạo của bộ công nghiệp, tập hợp những thợ đồng hồ và những học giả xuất sắc nhất từ các hãng lớn nhất Trung Quốc thời điểm đó như: Công ty đồng hồ Thượng Hải, Công ty đồng hồ Thiên Tân, Bắc Kinh, Liêu Ninh, Công ty đồng hồ Quảng Châu & Tây An Hồng Kì… để cùng học tập, nghiên cứu kiến thức, hòng tạo nên một chuẩn chung cho ngành đồng hồ nước mình. Kết quả của phong trào đó là các hãng lớn ở Trung Quốc được củng cố lại kiến thức về đồng hồ của mình, và tạo tiền đề cho những bước phát triển nhảy vọt trong công nghệ và thiết kế vào nhiều năm sau.

Những hiệu đồng hồ nổi tiếng

Truyền thống

Thiên Tân (Tianjin)

Thiên Tân như đã nói ở trên, là công thần trong ngành công nghiệp đồng hồ Trung Hoa, và họ cũng là tên tuổi lớn nhất. Đông Phong (Dongfeng) vẫn là con đồng hồ mà bất cứ ai sưu tập đồng hồ Trung Quốc cũng đều mong muốn

Seagull 1963 có lẽ là con đồng hồ được quốc tế ưa chuộng nhất trong số các nhãn hiệu đồng hồ Trung Quốc. Gần đây, Thiên Tân đã phát hành lại Seagull 1963, vẫn giữ nguyên thiết kế như nguyên bản. Seagull 1963 luôn nằm trong tình trạng ‘cháy-hàng’ vì mức độ được ưa thích của mình.

Bắc Kinh (Beijing)

Bắc Kinh là một tên tuổi lớn khác của ngành đồng hồ Trung Quốc. Không có những con đồng hồ mang nặng giá trị lịch sử như Thiên Tân, Bắc Kinh tạo được danh tiếng của mình bằng việc cho ra mắt những con đồng hồ chất lượng tốt, giá cả phải chăng và thiết kế đẹp tuyệt vời. Theo nhiều thành viên người Trung Quốc trên các diễn đàn về đồng hồ mà mình tham gia, thì các con đồng hồ của Bắc Kinh tạo cho họ cảm giác như thấy thấp thoáng một hình ảnh của Bắc Kinh thật thụ – đầy kiêu hãnh, tinh tế nhưng cũng hiệu quả cao.

Các con nổi tiếng của Bắc Kinh.

Bắc Hải (Beihei)

Du Phong (ZhuFeng)

ZunJue

ZunDa

Song Linh (Shuangling)

Thượng Hải (Shanghai)

Cùng với Thiên Tân và Bắc Kinh, Thượng Hải tạo nên thế chân vạc vững chắc trong ngành công nghiệp đồng hồ Trung Quốc. Thượng Hải có lịch sử phát triển huy hoàng không hề kém cạnh gì 2 tên tuổi kia. Thậm chí, trong phong trào Đông Tế, Thượng Hải có thể nói đóng vai trò quan trọng nhất. Thiết kế của các con đồng hồ Thượng Hải không bóng bảy, hiện đại như Bắc Kinh, trái lại, nó có phần cổ điển hơn nhiều.

Baoshihua

Chunlei

Jiefang (Giải Phóng)

Jinji

Hiện đại

Seagull (Thiên Tân)

Thiên Tân vẫn giữ vị thế hàng đầu của mình bằng việc tung ra rất nhiều mẫu đồng hồ sang trọng và hiện đại (bên cạnh các nhãn hiệu kinh điển từ bao lâu năm). Ngoài ra hiện tại Seagull cũng là nhà cung cấp máy đồng hồ lớn nhất thế giới (4 triệu máy mỗi năm).

Fiyta

Hiệu đồng hồ bán chạy nhất ở thị trường nội địa. Fiyta là hiệu đồng hồ không-gian của Trung Quốc (được trang bị cho các phi hành gia). Fiyta cũng hay xuất hiện ở các hội chợ đồng hồ quan trọng trên thế giới, và cũng là một trong những tên tuổi được cho là có thể thay đổi hoàn toàn cảm nhận của mọi người về đồng hồ Trung Quốc. Fiyta được đeo bởi rất nhiều ngôi sao nổi tiếng Trung Quốc. Khác với 3 tên tuổi mình giới thiệu ở trên, Fiyta đi theo thiết kế hoàn toàn hiện đại.

Ebohr

Không nổi bằng Seagull hay Fiyta, tuy nhiên trong thị trường nội địa Ebohr cũng có chỗ đứng nhất định.

Thiên Vương (Tianwang)

Một tên tuổi mới nổi gần đây trên thị trường đồng hồ Trung Quốc, cùng với 3 cái tên trên được xem như tứ trụ nổi nhất của ngành đồng hồ Trung Quốc hiện đại.

Lời kết

Người Trung Quốc những năm thập niên 90 hay có câu: Ở Trung Hoa, có 3 thứ chạy-xoay-vòng là mơ ước của mọi gia đình – máy may, xe gắn máy và đồng hồ, đủ để nói lên đồng hồ có tầm ảnh hưởng nhất định với người dân Trung Hoa. Với sự khéo léo và nhanh lẹ trong việc chớp thời cơ của một dân tộc đã trải qua hàng bao ngàn năm phát triển, có lẽ không khó để nghĩ rằng, sẽ không cần lâu nữa trước khi cả thế giới đều công nhận Trung Hoa như một tên tuổi rực rỡ trong ngành công nghiệp đồng hồ. Ngày đó còn xa hay gần thì khó nói, nhưng theo mình, với đà phát triển như hiện tại, thì nó hoàn toàn có thể xảy ra.