Với $30 bạn có thể mua được đồng hồ gì? Tôi tin rằng nếu nêu câu hỏi này ra thì hết 9 trong 10 người được hỏi sẽ lắc đầu ngao ngán mà bảo rằng: hàng Tàu hay hàng kém chất lượng. Thật ra, $30 đủ để mua một con Casio ‘truyền-thống’ (tôi gọi thế vì thời của tôi hầu như đứa nào cũng xài http://www.casio-usa.com/products/Watches/Classic/W215H-1AV/), hay một con Timex Weekender (cứ dăm ba tháng Amazon lại sale xuống dưới $30). Mấy con đó cũng khá đấy, không thường đâu, nhưng nếu tôi nói bạn rằng:
$30 đủ để bạn mua một trong những con đồng hồ Liên Xô chất lượng nhất (dĩ nhiên tương ứng với giá tiền) thì bạn có tin không?
Nếu bạn tin, thì Vostok Komandirskie là câu trả lời cho bạn.
—-
Trong ngành đồng hồ, khái niệm in-house movement (máy tự phát triển) được đánh giá rất cao. Thật ra, đây cũng là khái niệm tương đối. Ngành công nghiệp đồng hồ phát triển nhanh đến mức hiện giờ những movement rẻ bèo cũng có thể cho độ chính xác cao ở mức chấp nhận được. Tuy nhiên, với nhiều người, movement được xem là linh hồn của một chiếc đồng hồ, họ rất coi trọng chuyện movement đó có lịch sử thế nào, xài hàng của nước khác, hay tự phát triển, hay mua bản thiết kế về rồi tự thay đổi và hiệu chỉnh. Với họ, một con đồng hồ xài in-house movement tuy chất lượng cũng không hơn gì so với loại khác, nhưng yếu tố tinh thần trong đó đáng giá hơn nhiều.
Vostok Komandirskie là như thế.
—-
Bị cái bóng quá lớn của người anh Vostok Amphibia che lấp, Komandirskie không được biết đến nhiều, nếu bạn không phải là người thật sự tìm hiểu về đồng hồ Liên Xô. Thiết kế của Komandirskie cũng không mang vẻ cứng cáp nhìn rất ‘ổn’ như ông anh, trái lại, để giảm giá thành sản phẩm, các kĩ sư của Vostok đã hạn chế tối đa những nguyên liệu đắt tiền. Điều này dẫn đến giá thành của một Komandirskie thường dao động từ $30 tới $50. Thỉnh thoảng nếu may mắn có thể tìm được con chỉ 10 đồng bạc Mỹ, và cũng có khi lên tới vài trăm nếu con đồng hồ đó hiếm.
Tuy nhiên, rẻ như thế không đồng nghĩa với chất lượng kém như mọi người nghĩ. Vostok Komandirskie là đồng hồ được đích thân Bộ Quốc Phòng Liên Xô đặt hàng. Nó phải vừa đủ rẻ để sản xuất số lượng lớn, chất lượng lại phải đạt tới một mức nào đó chấp nhận được. Trong thời hoàng kim của mình, Vostok làm tới phải gần 100 mẫu Komandirskie khác nhau. Ngoại trừ máy (thường là 2414A) giống nhau, mẫu thiết kế của Komandirskie thay đổi nhiều, từ hình in trên bề mặt tới kết cấu chung của đồng hồ.
Giá thành rẻ, nhiều mẫu mã, cùng việc nó thường gắn liền với đội quân, binh đoàn hay sự kiện nào đó của lịch sử, khiến Komandirskie được nhiều người sưu tầm. Trên các forum đồng hồ Xô Nga, dăm đôi ba bữa lại có một anh khoe kiểu: tao mới vớt được em Komandirskie này, sản xuất riêng cho lính tank sa mạc đấy nhé…
Lại nói về forum, rất nhiều anh mới vào cứ thắc mắc: liệu Komandirskie xài được không vì họ e ngại giá quá rẻ. Một lần như thế, tôi nghe có tay trả lời: tao có gần 50 con Komandirskie trong bộ sưu tập, và chưa con nào bị sao cả. Quá ấn tượng phải không? Vì những câu trả lời như thế, tôi quyết định tìm mua cho mình một con Komandirskie.
—-
Con Komandirskie của tôi mua giá mắc hơn so với những con thường thấy trên eBay. Thật ra ban đầu cũng định mua con rẻ, nhưng tình cờ thấy được con này thích luôn. Lại nói thêm, thiết kế ban đầu khi Vostok thiết kế cho Bộ Quốc Phòng là có nút vặn ở vị trí 2 giờ, sau là 4 giờ. Vì vậy, cùng là Vostok Komandirskie, con có nút vặn ở vị trì 2 giờ sẽ mắc hơn con ở vị trí 4 giờ, và mắc hơn ở vị trí 3 giờ thường thấy.
Con này mặt nhìn đẹp, lại có nút vặn ở vị trí 2 giờ, vì vậy không suy nghĩ gì nhiều, tôi quyết định mua luôn. Nhìn chung, tôi ít đeo con này hơn so với Vostok Amphibia hay các con đồng hồ khác, có nó như là một hình thức mang ý nghĩa sưu tập. Đơn giản là cần phải có, thế thôi.