Ông bà ngoại hay kể là hồi bé mẹ học rất giỏi. Mẹ thi đậu vào trường Nữ sinh Gia Long với điểm cao. Thế rồi sự kiện 30/4 xảy ra, cả nhà ông bà ngoại phải di tản về quê, mẹ và các anh chị em của mình không ai được đến trường tiếp. Cái thị xã nhỏ, nghèo nàn, việc có một trường tiểu học dạy cho trẻ em biết đọc, biết viết âu cũng là làm hết sức rồi, mơ sao tới được trường trung học đây?
Người ta hay nói mỗi đứa trẻ sinh ra đời đều sinh dưới một vì sao nào đó. Đôi khi tôi hay tự hỏi phải chăng người ta không yêu cầu tất cả thiên thần học về hình học trên thiên đường, nếu không tại sao ngôi sao của mẹ tôi lại được vẽ một cách méo mó đến thế?
Mẹ đi vượt biên, đi ba lần thất bại ba lần. Các em của mẹ lần lượt đi qua Mỹ thành công hết. Mẹ ở lại Việt Nam, mỗi lần nhận hình các em mẹ tốt nghiệp đại học, mẹ cười, nhưng tôi biết mẹ buồn.
***
Trước khi nhà tôi đi Mỹ tầm ba tháng, tôi thấy mẹ khi bán hàng cứ cầm riết cuốn sách Streamline để tự học Anh Văn. Mẹ đã tới rồi cái tuổi trung niên, mẹ tự học nên cứ học trước lại quên sau. Cái cuốn Streamline ấy chỉ nhàu nhàu, nhăn nhúm ở vài chục trang đầu. Qua đây rồi, mỗi lần đi các cửa hàng để mua đồ cuối tuần, gặp chuyện gì cần nói, mẹ toàn phải gọi điện thoại về đưa tôi nói.
Ông ngoại tôi khi qua đây cũng đã hơn sáu mươi, ông vẫn tới trường học. Vì thế ông ngoại khuyến khích mẹ tôi đi học. Nước Mỹ chưa từng ngoác mỏ rêu rao cả ngày rằng: chúng tao rất đề cao giáo dục (hoặc hắn rêu rao trong khi tôi đang nghe rock nên tôi không biết chăng?) nhưng ở đây, mọi người đều có cơ hội đến trường. Tôi đã mấy lần đi vào trong trường mà em tôi đang học, và khá ngạc nhiên vì vẫn có nhiều người đúng tuổi đi học dù điều này tôi từng được nghe kể trước.
Quay lại chủ đề đang nói, mẹ quyết định sẽ đi học, sau giờ làm, chả phải học mấy cái cao xa, chỉ là học Anh Văn để có thể giao tiếp và đọc viết. Cái vấn đề là bạn không thể cứ vác cặp sách rồi chui vào lớp được. Đăng kí học bên này, phải nói chuyện với conseleur, rồi mới thi xếp lớp này nọ để đi học. Mẹ không thể gọi điện nói được, mẹ nhờ tôi. Tôi lên trang web của trường, may mắn thay tìm được số của một conseleur người Việt, tôi đưa cho mẹ để mẹ gọi người ta. Hơn một tuần liền, mẹ gọi, cô đó đang đi nghỉ phép nên không nhận điện. Mẹ gọi cho tôi, mẹ nói tôi gọi số điện thoại của trường để hỏi cho mẹ.
***
Vài hôm trước, mẹ đi làm về sớm, mẹ gọi tôi khi tôi đang ở công ty. Mẹ hỏi tôi đã hỏi cho mẹ chưa. Tôi lười lắm nên trả lời mẹ: thôi mẹ cứ chờ người ta đi nghỉ phép về rồi là nghe điện thoại mẹ ngay mà. Giọng mẹ nghèn nghẹn, mẹ chỉ bảo tôi:
– Nếu trễ thời hạn đăng kí, người ta không cho mẹ đi học thì sao con? Mẹ muốn đi học mà con…
Tôi nghe lòng mình thắt lại. Tôi buồn, rất buồn, và rất hối hận.
Hôm nay, tôi lái về thăm nhà. Mẹ vẫn thế, mẹ quên hết mọi thứ, cứ ngồi giục tôi ăn cơm cho nhanh, cho nhiều vào. Tôi thích ăn canh chua cá lóc, lần nào tôi về mẹ cũng nấu cả nồi để cho tôi. Tôi ăn xong, nằm dài trên sofa chơi game một lúc. Đến khi tôi vào nhà tắm định tắm rồi đi ngủ, khi bước ngang qua phòng mẹ, thấy bóng mẹ ngồi lom khom với cái kim từ điển đang đánh vần từng chữ tiếng Anh, tôi chui vào buồng tắm, xả vòi sen.
Và khóc…
.